فروشگاه اینترنتی فرآموز | خرید اینترنتی کتاب کمک درسی کنکوری دانشگاهی تخفیف ارسال رایگان
در مقطع ابتدایی، اولین پایه‌های دانش‌اندوزی کودکان آغاز می‌شود. کودکان در این دوران، در کنار تفریح و سرگرمی، برای اولین بار با درس خواندن و روش‌های آن آشنا می‌شوند. روش‌های مطالعه در مقطع ابتدایی چندان پیچیده نیستند، اما در کیفیت یادگیری مطالب پایه‌های بالاتر و آمادگی برای مقاطع بالاتر، تأثیر برجسته‌ای دارند. ظاهرا اکثر دانش‌آموزان، مخصوصا در پایه‌های پایین‌تر، هیچ آشنایی با فوت و فن مطالعه درست ندارند. این عدم آشنایی باعث شده تا دانش‌آموز و خانواده آن‌ها، دچار سردرگمی شوند و برایشان سوال ایجاد شود که چرا از ساعات مطالعه و تمرین دروس، نتیجه مطلوبی نمی‌بینیم؟ در این مقاله، در مورد روش های صحیح مطالعه دروس در دوران ابتدایی و بهترین روش‌های مطالعه برای دانش آموزان در سایت فرآموز توضیح می‌دهیم.
روش های صحیح مطالعه دروس در دوران ابتدایی چه اهمیتی دارند؟
خانواده‌ها و معلمان وظیفه دارند با جدیدترین روش های صحیح مطالعه دروس در دوران ابتدایی آشنایی کامل داشته باشند و این اطلاعات را به طور صحیح، به دانش‌آموز خود انتقال بدهند. مهم‌ترین موضوعی که باید مدنظر داشته باشید این است که نباید کودک را برای درس خواندن تحت فشار قرار داد. در واقع اگر خود کودک از ابتدای پروسه تحصیل نسبت به مطالعه حس کنجکاوی داشته باشد، دیگر به زور و اجبار نیازی نیست. این در حالی است که وقتی کودک احساس کند که درس خواندن برای او به منزله وظیفه بود، از انجام آن فراری خواهد شد. مطالعه صحیح، مهم‌ترین گام در مسیر کشف و شکوفایی استعدادهای کودک است.
بنابراین، برای شما که به موفقیت دانش‌آموز دبستانی خود می‌اندیشید، آگاهی از روش صحیح درس خواندن در ابتدایی ضرورت دارد. این روش‌ها را می‌توان در قالب چند اصل کلی بیان کرد، به طوری که درس خواندن برای دانش‌آموز به کاری لذت‌بخش و مفید تبدیل شود. به مرور زمان و در انتهای این پروسه، اگر رفتار اصولی داشته باشید، فرزند خود را به موفقیت تحصیلی نزدیک کرده‌اید. به خاطر داشته باشید که موفقیت دانش‌آموز در مقاطع بالاتر، به یادگیری عمیق و پایه قوی او در مقطع ابتدایی نیاز دارد.
بهترین روش‌های مطالعه برای دانش آموزان
در ادامه، به شما توضیح می‌دهیم که چطور مطالعه را برای دانش‌آموز محصل در مقطع ابتدایی، تبدیل به امری جذاب و ثمربخش کنید:
· مطالعه مفرح
در سال‌های نخست مقطع ابتدایی و مخصوصا پایه اول، ذهنیت کودک نسبت به مطالعه شکل خواهد گرفت. اینکه کودک در این دوره چه احساسی نسبت به درس خواندن دارد، بر آینده تحصیلی او بسیار تأثیرگذار خواهد بود. در این سن، کودک همچنان در طلب سرگرمی، کشف جهان اطراف، تجربه و بازی کردن است. در نتیجه، طبیعی است که انجام فعالیت‌های جدی مثل مطالعه و یادگیری دروس در نظر او خسته‌کننده جلوه کند.
برای حل این مشکل، توصیه می‌کنیم که آموزش دروس سال‌های نخست مقطع ابتدایی با بازی، شعر، کاردستی و سرگرمی‌های دیگر ادغام شود تا فرایند یادگیری، حافظه تصویری کودک و هیجان او را درگیر کند. البته بخش قابل توجهی از مسئولیت، بر گردن معلم است. این که معلم تا چه حد فضای کلاس درس را برای کودک جذاب و پرنشاط کند، به ذوق و خلاقیت معلم و همچنین شیوه تدریس او بستگی خواهد داشت.
· تمرکز و یادگیری در کلاس درس
از آنجا که تمرکز کردن بر موضوعی واحد در سنین کودکی کار دشواری است، می‌توان انتظار داشت که کودک تا مدتی در کلاس درس سردرگم باشد. تجربه ثابت کرده که اگر دانش‌آموز مطالب را در کلاس درس به طور کامل بیاموزد، در منزل به زمان کمتری برای تکرار و تمرین آن مباحث نیاز دارد. این بدان معنا است که یادگیری مطالب در کلاس درس، به دانش‌آموز زمان بیشتری برای تفریح و بازی در منزل می‌دهد.
والدین و معلمان وظیفه دارند که دانش‌آموز را تشویق به یادگیری درس در کلاس کنند. همچنین مشارکت در کارهای کلاسی و استعلام ابهامات نیز به تکمیل فرآیند یادگیری دانش‌آموز کمک شایانی خواهد کرد. به عنوان مثال، معلمان می‌توانند با مطرح کردن پرسش و طراحی فعالیت‌های گروهی در تدریس خود، به بالا بردن سطح تمرکز هنگام مطالعه، روحیه و اعتماد به نفس دانش‌آموزان کمک کنند.
· برنامه ریزی و شناخت عوامل حواس‌پرتی
هر چه دانش‌آموز به پایه‌های بالاتری قدم بگذارد، با ساعات مطالعه و حجم مطالب بیشتری روبه‌رو می‌شود. در نتیجه، ضروری است که دانش‌آموز بتواند با تمرکز کامل به مطالعه بپردازد و از زمانی که درس می‌خواند، بیشترین بازده را بگیرد. آشفتگی یا آلودگی صوتی در محیط مطالعه، فیلم و کارتون، بازی‌های کامپیوتری و بسیاری موارد دیگر، ممکن است دانش آموز مقطع ابتدایی را از درس خواندن منصرف کند.
نمی‌توان از حق کودک در داشتن تفریح و استراحت چشم‌پوشی کرد، اما در عین حال باید از همین سنین پایین با مفاهیم برنامه‌ریزی و مسئولیت پذیری آشنا شود. والدین و فرزند می‌توانند به کمک هم، جدولی ساده از برنامه روزانه یک هفته تهیه کنند که در آن داده‌هایی نظیر ساعت مطالعه، حل تکالیف، بازی، تماشای تلویزیون و هر فعالیت خاص دیگری تحت پوشش قرار بگیرد. بدین صورت، این قانون به وجود می‌آید که تایم مخصوص مطالعه نباید به کار دیگری اختصاص داده شود. بهتر است بر اساس زمان‌بندی این جدول، عوامل حواس‌پرتی مانند سروصدا، توسط والدین مدیریت شده و به حداقل میزان ممکن برسند.
· مطالعه هدفمند و منظم
مطالعه هدفمند و منظم یک روش صحیح درس خواندن در ابتدایی به شمار می‌رود. واقعیت این است که پس از مدتی، کودک با کمک معلم خود به تفاوت‌های میان دروس پی می‌برد. برای مثال، او متوجه می‌شود که نمی‌تواند به همان روشی که به مطالعه زبان فارسی می‌پردازد، ریاضی را فرابگیرد. علاوه‌بر آموزش‌های معلم، خرید کتاب‌های کمک درسی هم می‌توانند مطالعه هر درس را با روشی اصولی به کودک آموزش دهند. این کتاب‌ها توسط افراد آگاه به این چالش‌ها گردآوری شده‌اند و با کمک انواع تصاویر، شعرها و بازی‌ها، به سادگی نظر کودک را به خود جلب می‌کنند.
باز هم تأکید کنیم که مطالب درسی در مقطع ابتدایی، زیربنای مقاطع بالاتر را پی‌ریزی می‌کنند؛ بنابراین، اهمیت مطالعه عمیق و مفهومی نه تنها در امتحانات پایانی، بلکه در پایه‌های بالاتر به وضوح احساس می‌شود. در اواخر مقطع ابتدایی و مخصوصا پایه ششم، سبک مطالعه دانش‌آموزان تغییر کرده و نیاز به تغییرات جدی و اصولی پیدا می‌کند. پس از این پایه، مقطع تحصیلی دانش‌آموز تغییر کرده و به همان نسبت، درس‌ها سخت‌تر می‌شوند.
· روش مطالعه منحصر به فرد
ذهن هر نونهالی، به مجموعه خاصی از روش‌های آموزش و مطالعه جواب می‌دهد. برای آن که بفهمید کدام شیوه مطالعه برای دانش‌آموز شما مناسب‌تر است، باید مدتی به آزمون و خطا بپردازید. مثلا کارهایی مثل هایلایت کردن کلمات، استفاده از فلش‌کارت‌ها، مطالعه با صدای بلند، تدریس خیالی روبروی آینه، مرور در چند مرحله و خلاصه‌نویسی، از شناخته‌شده‌ترین روش های صحیح مطالعه دروس در دوران ابتدایی هستند که امتحانشان ضرری ندارد! اگر دانش‌آموز شما با یکی از این روش‌ها نتیجه بهتری کسب کرد، شرایط را برای پیاده‌سازی این روش برای او فراهم کنید.
· مراحل مطالعه حرفه‌ای
مطالعه اجمالی و تیتروار، تند خوانی، عبارت خوانی، مطالعه دقیق، مطالعه تجسمی و بازجویی از مطالب مطالعه شده، مراحلی هستند که با طی کردن آن‌ها فهم سخت‌ترین مباحث نیز ممکن می‌شود. این شیوه مطالعه در دروسی مانند تاریخ، جغرافیا و علوم کارایی بیشتری دارد.
نتیجه نهایی
روش های صحیح مطالعه دروس در دوران ابتدایی با دیگر مقاطع تحصیلی فرق دارد. در سال‌های اولیه ورود به مدرسه، دانش‌آموز تمرکز و توان مطالعه مستقل را نداشته و صد در صد به کمک والدین و معلم خود نیاز دارد. از طرف دیگر، این سال‌ها به طور مستقیم روی موفقیت دانش‌آموز در مقاطع بعدی تأثیر می‌گذارد و هرگز نباید برچسب کم‌اهمیتی به این دوران چسباند. به خاطر داشته باشید که دانش‌آموز در دوران ابتدایی، کماکان عاشق بازی و کنجکاوی‌های کودکانه است؛ در نتیجه، درس خواندن نباید او را از دنیای شیرین کودکی‌اش جدا کند.
