آن چه امروز تحت عنوان «عامل موفقیت در کنکور» شناخته میشود، مجموعهای از مهارتهای مطالعاتی بوده که دانشآموز در طی سالها تحصیل آن را فرا میگیرد. موفقیت در آزمون آیندهساز کنکور، دغدغه مشترک اکثر دانشآموزان بوده و همگی دوست دارند در این آزمون، بهترین عملکرد را داشته باشند. باید بدانید که موضاعاتی مانند تمرکز، مدیریت زمان، پشتکار و برنامه ریزی کنکور، اساس مطالعه کنکوری را تشکیل میدهند و نمیتوان اثر هر یک را بر نتیجه نهایی، نادیده گرفت.
حالا دیگر مطالعات طولانی و بیوقفه، ضامن موفقیت در کنکور محسوب نمیشود. کلید موفقیت دانشآموزان در مسیر کنکور وابسته به آرامش، انگیزه، نظم و یک برنامهریزی هوشمندانه است. با برنامه ریزی کنکور، میتوانید مسیر حرکتتان به سوی هدف را تسهیل کنید و با بررسی نقاط قوت و ضعف، به اصلاح آنها بپردازید. در ادامه، قصد داریم به مفهوم برنامه ریزی کنکوری و روشهای آن بپردازیم. با مطالعه این مقاله، با روشهای برنامهریزی آشنا میشوید و میتوانید برنامه ریزی مخصوص خودتان را آماده کنید.
اهمیت برنامه ریزی برای کنکور
به زبانی ساده، برنامه ریزی کنکور بهمنزله نقشه راه است. در ابتدای مسیر، راهی طولانی و مبهم روبهروی شما قرار دارد که در مورد آن، اطلاعات زیادی ندارید. از آنجا که پیمودن مسیر کنکور گاهی خستهکننده یا طاقتفرسا میشود، برنامه ریزی مانند نیروی محرکی خواهد بود که شما را در مسیر، پابرجا نگه داشته و احتمال خطا را کاهش میدهد. با برنامه ریزی برای کنکور، هر فعالیت شما زمان مخصوص خود را خواهد داشت؛ برای مثال، شما میدانید که در هر روز به مطالعه چه دروسی بپردازید، برای هر درس چه میزان وقت بگذارید و حتی چه ساعتی به استراحت و فعالیتهای شخصی خودتان مشغول شوید.
اینگونه نیست که موفقیت در کنکور بدون برنامه ریزی امکان پذیر نباشد، اما از آنجا که در مسیر مطالعه کنکوری فرصت چندانی برای آزمون و خطا وجود ندارد، بهتر است مطابق نقشهای حرکت کنید که پیشتر امتحان خود را پس داده است. در ادامه برای طراحی برنامه ریزی حرفهای کنکور، قصد داریم شما را با انواع روش های برنامه ریزی برای کنکور آشنا کنیم.
انواع روش های برنامه ریزی برای کنکور
-
برنامه ریزی بر اساس زمان
در برنامه ریزی برای کنکور، عواملی مانند زمان، حجم و اهمیت مطالب دخیل هستند. ابتداییترین نوع برنامهریزی این است که ساعات روز به طور مساوی، بین دروس تقسیم شود. این روش، اکنون منسوخ شده و ایراداتی به آن وارد است. برای مثال، اگر به هر دلیل نتوانید در زمانی که به یک درس اختصاص یافته مطالعه کنید، مطالعه آن درس را از دست خواهید داد. همچنین اگر مطالعه مبحثی ناتمام بماند، باید آن را تا آغاز سانس بعد رها کنید.
-
برنامهریزی بر اساس حجم مطالب
روش تقسیمبندی بر اساس حجم مباحث، در برنامه ریزی کنکور متداول است. بودجهبندی آزمونهای آزمایشی نیز از همین شیوه پیروی میکنند. با این وجود، ما آن را صد در صد تایید نمیکنیم؛ به این دلیل که نقش مدیریت زمان در این روش کمرنگ بوده و برنامهریزی کامل و همه جانبهای محسوب نمیشود.
-
برنامهریزی تلفیقی
این نوع برنامهریزی، ترکیبی از دو روش بالا بوده و از ظرافت بیشتری برخوردار است. فراموش نکنید که طراحی چنین برنامهای به دقت بالایی نیاز دارد، چرا که در آن اولویت و اهمیت دروس، بودجهبندی در کنکور، تاریخ امتحانات و پارامترهای دیگر اهمیت دارند. اگر در زمانبندی این سبک برنامهریزی دچار خطا نشوید، این نقشه راه میتواند بهترین سبک برنامهریزی برای کنکور باشد.
اصول و ویژگیهای یک برنامهریزی حرفهای برای کنکور
برای آن که در اضطراب و تلههای ذهنی کنکور غرق نشوید، لازم است اهدافی کوتاه مدت در سایه هدف بلندمدت خودتان در نظر بگیرید. این اهداف کوتاه مدت، مسیر دستیابی شما به دانشگاه و رشته دلخواهتان را هموار خواهند کرد. نخستین گام در این برنامهریزی، آشنایی با روشهای مطالعه کنکوری است. اگر از مطالعه خود نتیجه مطلوبی کسب نمیکنید، خوب است کمی بیشتر در مورد روشهای مطالعه کنکور بدانید:
توجه به شیوه مطالعه کنکوری
اکثر دانشآموزان از تکنیکهایی مانند خلاصه نویسی، حاشیه نویسی، تندخوانی، تستزنی، مرور کردن و موارد دیگر نتایج خوبی کسب کردهاند. در انتخاب شیوه مطالعهتان باید به نوع درس توجه ویژهای داشته باشید؛ مثلا، شما نمیتوانید دروسی مانند ریاضی، فیزیک، زیست یا عربی را به یک شیوه واحد مطالعه کنید. اگر یک روش مطالعه برای شما ثمربخش نبوده، اجباری به پایبند بودن به آن نیست. به یاد داشته باشید که سبک مطالعه هر دانشآموز، میتواند منحصربهفرد و اختصاصی باشد.
شرکت در آزمونهای آزمایشی
توصیه ما این است که از آزمونهای آزمایشی و شبیهساز کنکور غافل نشوید. در این آزمونها میتوانید میزان اطلاعات، مدیریت زمان و به طور کلی سطح آمادگی خود را برای آزمون کنکور، محک بزنید. کارنامه هفتگی و ماهانه این آزمونها، مرجع خوبی برای ارزیابی نقاط ضعف و نواقص شما هستند.
منحصر به فرد بودن
قدرت حافظه، تحلیل مسائل ریاضی، دانش پایه و ویژگیهای فردی در هر دانشآموز متفاوت است. همین تفاوتها باعث میشود که برای همه دانشآموزان، نتوان یک نسخه پیچید. در این مرحله لازم است که از میزان مهارت و استعداد خودتان در هر درس آگاهی داشته باشید و آن را در برنامهریزی شخصی خودتان لحاظ کنید.
استفاده مفید از تعطیلات تابستان
تابستان پیش از کنکور، زمانی طلایی برای مطالعه و جمعبندی دروس پایه به شمار میآید. مطالعه دروس پایه دوازدهم به تنهایی زمان زیادی از دانشآموزان میگیرد، بنابراین استفاده درست از این سه ماه طلایی، این قابلیت را دارد که از دانشآموزی معمولی، رتبه برتر کنکور بسازد. بسیاری از دانشآموزان از این زمان برای پیشخوانی دروس سال دوازدهم نیز بهره میبرند.
توجه به سلامت جسم و روان
برنامه ریزی اصولی برای کنکور، به هیچ عنوان فرصت استراحت و تفریح را از شما سلب نمیکند. مطالعه بیوقفه شاید در ابتدا به پیشرفتهایی منجر شود، اما پس از مدتی گیرایی مغز را کاهش داده و حتی دانشآموز کوشا را از ادامه مسیر دلزده میکند. در نتیجه، فراموش نکنید که در پروسه آمادگی برای کنکور، موفقیت از آن دانشآموزی است که آهسته و پیوسته رود. زمانی کوتاه را به استراحت، ورزش یا مدیتیشن اختصاص دهید و هرگز انجام کارهایی مانند مراجعه به پزشک و رسیدگی به سلامتتان را به تعویق نیندازید.
منظم و منعطف
موفقیت شما در گرو انضباط و پایبندی به برنامه مطالعاتی است. با این حال، در زندگی همیشه احتمال وقوع حوادثی غیر منتظره وجود دارد. برنامهریزی شما برای موفقیت در کنکور، باید در برابر عذرهای موجه انعطافپذیر باشد. خوب است زمانی را در برنامه هفتگی یا ماهانه خود به جبران این عقب افتادگیها اختصاص دهید.
روش های برنامه ریزی کنکور
برنامه ریزی کنکور معمولا بهطور هفتگی یا ماهانه انجام میشود. مبنای هر دو روش یکسان بوده و انتخاب هر یک به سلیقه دانشآموز بستگی دارد. در ابتدای مسیر، میتوانید فرایند برنامهریزی را با برنامههای هفتگی آغاز کنید و پس از کسب تجربه لازم، مدت زمان آن را تا یک ماه افزایش دهید.
پیمودن مراحل زیر به شما در برنامه ریزی برای کنکور کمک میکند:
- مدت زمانی که برای سر و سامان دادن به فعالیتهای شخصی خود نیاز دارید، با جزئیات کامل یادداشت کنید. این فعالیتها شامل میل کردن غذا، استفاده از تلفن همراه، حضور در مدرسه یا کلاسهای فوقبرنامه میشود. در این مرحله، میتوانید از مدت زمان اختصاص یافته به برخی فعالیتها کم کنید تا زمان بیشتری برای مطالعه باز شود.
- در ساعات خالی هفته، برای مطالعه هر درس مدت زمان مشخصی را تعیین کنید. طبیعتا ضریب درس در کنکور و تسلط شما بر آن مبحث، در اولویتبندی دروس تأثیرگذار است.
- پس از آن که متوجه شدید برای مطالعه هر درس به چند ساعت زمان نیاز دارید، آنها را در میان ایام هفته تقسیم کنید. دقت کنید که کل ساعات روز را به مطالعه یک درس محدود نکنید. همچنین برنامه هفتگی شما باید متعادل باشد؛ یعنی برنامه مطالعاتی یک روز را به گونهای نچینید که گذراندن آن فرسایشی و طاقتفرسا باشد. از استراحت بین ساعات مطالعه نیز غافل نمانید.
- در نظر داشته باشید که یک روز در هفته باید به مرور، جمعبندی، بررسی عملکرد و جبران کاستیها اختصاص یابد. البته بسیاری از دانشآموزان تمایل دارند که در انتهای هر روز گزارشی از عملکرد روزانه خود تهیه کنند.
نتیجه گیری
این را بدانید که یک برنامه ریزی کنکور همهجانبه و اصولی، با ایجاد پیشرفتهایی کوچک، شما را در مسیر دستیابی به اهداف بزرگتر قرار میدهد. در ابتدا، شاید پایبندی به این روتین جدید کمی دشوار به نظر برسد، چرا که تغییر بنیادین در سبک زندگی شما ایجاد خواهد کرد. توصیه ما به شما این است که صبور باشید و خودتان را با همکلاسیان، دوستان و دیگر متقاضیان کنکور مقایسه نکنید. ملاک سنجش شما، عملکردتان در هفته یا ماه گذشته خواهد بود.